Gao Shi: „Pieśń Yan i wstęp”

燕歌行並序
開元二十六年，客有從御史大夫張公出塞而還者， 作燕歌行以示適，感征戍之事，因而和焉。

漢家煙塵在東北， 漢將辭家破殘賊。
男兒本自重橫行， 天子非常賜顏色。
摐金伐鼓下榆關， 旌旆逶迤碣石間。
校尉羽書飛瀚海， 單于獵火照狼山。
山川蕭條極邊土， 胡騎憑陵雜風雨。
戰士軍前半死生， 美人帳下猶歌舞。
大漠窮秋塞草衰， 孤城落日鬥兵稀。
身當恩遇常輕敵， 力盡關山未解圍。
鐵衣遠戍辛勤久， 玉筋應啼別離後。
少婦城南欲斷腸， 征人薊北空回首。
邊庭飄颻那可度？ 絕域蒼茫更何有？
殺氣三時作陣雲， 寒聲一夜傳刁斗。
相看白刃血紛紛， 死節從來豈顧勳。
君不見沙場征戰苦？ 至今猶憶李將軍。

Pieśń Yan i wstęp¹

W dwudziestym szóstym roku panowania cesarza Kai Yuan, zabrałem się w podróż przy misji cesarskiego cenzora, księcia Zhang do twierdzy na przełęczy, skomponowałem wtedy Pieśń Yan w geście uznania dla garnizonu, z którym czuję głęboką więź.²

Nad domami Hanów dym i kurz znad północnego wschodu,
hańscy generałowie opuszczają rodziny zniszczyć rabusiów.

Mężczyźni mają wrodzoną godność i skłonność do brawury,
cesarz często takich obdarza pochwałami i odznaczeniami.

Armia bije w bębny złotem przechodząc Przełęcz Wiązów,³
flagi wiją się krętą drogą na wietrze wokół góry Jieshi.⁴

Oficer z rozkazami przelatuje nad wielką pustynią,
polujących Hunów ognie rozświetlają górę Lang.⁵

Góry i rzeki są tak opustoszałe, że zdziczały już
jeźdźcy Hunów nacierają z wiatrem i deszczem.

Połowa naszej pierwszej linii martwa, lecz reszta żołnierzy żyje,
w obozie piękne dziewczyny wciąż tańczą i śpiewają dla nich.

Na wielkiej pustyni późną jesienią twierdzę otaczają uschłe trawy,
nad samotnymi murami zachodzi słońce, ostało się niewielu żołnierzy.

Życie oddawszy wyższej sprawie, łatwiej staną przed wrogiem,
mimo tej siły ogromnej Przełęcz Wiązów pozostaje zagrożona.

Zbroje w dalekim garnizonie długo znoszą cierpienie,
jadeitowe żyły mogą tylko wypłakiwać rozstanie na tyłach.⁶

Młoda żona w południowym mieście płacze złamanym sercem,
garnizonowy żołnierz na północnym pustkowiu spogląda za siebie.

Ile można na pograniczu błądzić bez celu?
Jak daleko za horyzont pustki się posuniemy?

Mordercza pogoda trzy razy dziennie uderza w obóz,
zimny głos cała noc wypełnia żołnierskie menażki.

Spoglądają na białe ostrza nagich mieczy i krew rozbryzganą,
bohaterską śmiercią, gdy nadejdzie, można się radować.

Panie, nie widziałeś trudu bitwy i znoju kampanii?
Do dnia dzisiejszego wspominamy armię generała Li.⁷

—
¹ Yan (燕) dosłownie proso, ale też może się odnosić się do nazwy starożytnego państwa Yan na północy, którego stolica (燕京) była w okolicach obecnego Pekinu i z którym jest utożsamiana. Tutaj oznacza północne rubieże imperium jako takie.
² Cesarz Kai Yuan (開元) to imię, pod którym rządził (712-756) Tang Xuanzong (唐玄宗, ur. 685).
³ Przełęcz Wiązów (榆關) to Shanhaiguan (山海關).
⁴ Góra Jieshi (碣石), dosłownie kamienny stół, leży w na wybrzeżu w północnym wschodzie Hebei.
⁵ Z nazwą góry Lang (狼山), dosłownie wilczą górą, jest taki kłopot, że to dosyć popularna nazwa. Najbardziej znana Langshan jest w Jiangsu. Tutaj bardziej prawdopodobnie odnosi się do góry w Mongolii Wewnętrznej, na północnym zachódzie Chorągwi Keshik.
⁶ Kiedy zbroja (鐵衣) do symbol żołnierza, to jadeitowe żyły (玉筋) to synonim żon żołnierzy – aby zrozumieć to porównanie trzeba sobie wyobrazić jasną skórę, przez którą prześwitują żyły.
⁷ Odniesienie do Li Guan (李廣, 184 p.n.e. – 119 p.n.e.).